در ایران، از کشاورزی بهعنوان «محور توسعه» نام برده میشود، اما هماکنون یکدهم فرسایش خاکهای جهان مربوط به ایران است و اگر روند تخریب خاک در ایران با سرعت فعلی ادامه یابد در ٣٠سال آینده تمام زمینهای حاصلخیز ایران نابود خواهند شد.
سلامت نیوز: جنگلهایی که بیابان میشوند
از سوی دیگر هرسال یک و نیممیلیون هکتار (٩درصد) از خاکهای مرغوب ایران به بیابان تبدیل میشود و سالانه یک تا یکونیم هکتار به مساحت کویرهای ایران افزوده میشود. این درحالی است که سالانه یک میلیمتر از قشر خاک کشاورزی ایران که برای تشکیل آن ٧٠سال زمان لازم است در اثر فقدان پوشش گیاهی از دست میرود و فرسایش خاک از ١٠ تن در هکتار در دهه گذشته به ٢٠ تن در هکتار درحال حاضر رسیده است.
جنگلهای ایران نیز وضع بهتری ندارند. بهطوری که در هر ثانیه ٣٦٠ متر مربع از سطح جنگلها و مراتع کشور تخریب میشود. به بیان دیگر در هر ٥سال یکمیلیون هکتار از جنگلهای ایران نابود میشود یا سالانه یک و نیمدرصد از جنگلهای ایران از دست میرود.
اگر روند شتابان یادشده در تخریب جنگلهای ایران ادامه یابد در ٦٠سال آینده اثری از جنگلهای امروزی ایران باقی نخواهد ماند. درحال حاضر با تخریب ٣٣درصد از جنگلهای ایران، وسعت ٨میلیونهکتاری این جنگلها به٤/١٢میلیون هکتار کاهش یافته است و سهم هر ایرانی از جنگل ٢/٠ هکتار یعنی یکچهارم میزان جهانی آن (٨/٠هکتار) است. برپایه نظر کارشناسان جهانی ازجمله فائو، چنانچه سطح جنگلهای یک کشور کمتر از ٢٥درصد خاک آن باشد آن کشور از نظر وضع محیطزیست انسانی در وضع بحرانی به سر میبرد. این درحالی است که درحال حاضر سطح پوشش جنگل و مرتع در ایران ٥/٧درصد از مساحت کشور است. با این همه اجرای طرح ملی نهضت سبز چندان جدی گرفته نشده است.
در حال حاضر مساحت مناطق چهارگانه طبیعی (مناطق حفاظتشده، پارک ملی، آثار طبیعی و پناهگاههای حیاتوحش) در ایران تنها ٨٤/٤درصد از کل سرزمین است درحالیکه طبق استانداردهای جهانی حداقل سطح این مناطق باید معادل با ١٠درصد از مساحت هر سرزمین باشد. از میان مناطق چهارگانه طبیعی ایران بسیاری از آنها درحال حاضر با بحرانهای جدی زیستمحیطی روبهرو هستند که برای نمونه میتوان به موارد زیر اشاره کرد: تالاب انزلی، پناهگاه حیات وحش توران، پارک ملی خجیر، پارک ملی سرخهحصار، تالاب گوری گل تبریز، مناطق حفاظتشده ورجین و البرز مرکزی، اکوسیستم طبیعی دریای مازندران، پارک ملی لار، جنگلهای پارک لویزان، تالاب گاوخونی اصفهان، زایندهرود اصفهان، پارک ملی گلستان، منطقه حفاظتشده غرب مازندران، مناطق حفاظتشده شرق هرمزگان، جنگلهای حرا، دشت مغان، دریاچه گهر درود لرستان، پوشش گیاهی و جانوری تنگه بلاغی شیراز، جنگلهای مازندران، تالابهای زمزم و چکر ایلام، دشت بوئین زهرا، پارک ملی بختگان فارس، دریاچه ارومیه، تالاب منطقه شکار ممنوع قره قشلاق مراغه، دریاچه استیل آستارا، گرگان رود تالش، تالاب آلماگل گنبدکاووس، تالاب پیر احمد کندی ماکو، رودخانه اروند، تالاب شادگان خوزستان، تالاب حسن خان مهاباد، منطقه حفاظتشده قمیشلو اصفهان، سپیدرود گیلان، پناهگاه حیاتوحش لوندویل آستارا، رودخانه کارون، تالاب ترعه خوران هرمزگان، تالاب میانکاله مازندران، تالابهای ارژن و پریشان فارس، نرگسزارهای دهلران، تالاب بند علیخان ورامین، منطقه حفاظتشده جهاننمای گرگان، عرصههای جنگلی چاهک استان یزد و …
آیا ارایه این آمار ما را نباید کمی به خود بیاورد و کمی حساسمان کند. آیا وجدان اجتماعیمان را کمی ناراحت نمیکند؟ باید به خود بیاییم و با همکاری همدیگر در بهبود این وضع اسفناک نقشی را ایفا کنیم...
سلامت نیوز: جنگلهایی که بیابان میشوند
منع: سلامت نیوز